
اگر چند سال پیش سری به سالنهای زیبایی میزدید، بوی تند و تیز مواد شیمیایی جزو جدانشدنی فضا بود. تصویر مشتریانی که جلوی پنکه نشستهاند و با چشمهای اشکآلود منتظر تمام شدن اتوکشی هستند، برای همه ما آشناست. آن روزها فرمول ساده بود: اگر موی لخت میخواهی، باید کمی هم ریههایت را اذیت کنی. صافی مو یک معاملهی اجباری بود بین زیبایی و سلامتی.
اما صنعت مو، صنعتی نیست که درجا بزند. وقتی دنیا علیه فرمالدهید (همان ماده سرطانزای معروف در کراتینهای نسل اول) گارد گرفت، برزیلیها که همیشه در صافی مو پیشرو بودهاند، تکنولوژی جدیدی را روی میز گذاشتند: نانو پلاستیک مو (Nanoplasty).
حالا ما در نقطهای ایستادهایم که مشتری وارد میشود و میگوید: «موادی میخواهم که هم موهایم را ابریشمی کند، هم بو نداشته باشد، هم قرنطینه نخواهد.» توقع زیادی است؟ با تکنولوژیهای قدیمی بله، اما با نانو پلاستیک مو نه.
در این مطلب در وبسایت تخصصی اسپرو کمپانی، قرار نیست مثل بروشورهای تبلیغاتی فقط از خوبیها بگوییم. میخواهیم برویم توی دلِ ماجرا. میخواهیم ببینیم وقتی درب بطری مواد نانو پلاستیک را باز میکنیم، دقیقاً با چه چیزی طرف هستیم؟ چرا کار کردن با آن قلق دارد و چرا بعضیها بعد از انجامش ناراضی هستند؟ این یک راهنمای کامل و فنی است برای کسانی که میخواهند پول و مویشان را هوشمندانه خرج کنند.
همین اول کار یک سوءتفاهم بزرگ را حل کنیم. خیلی از مشتریها وقتی اسم «نانو پلاستیک مو» را میشنوند، میترسند! فکر میکنند قرار است یک لایه پلاستیک مصنوعی یا مواد پلیمری شیمیایی روی موهایشان ذوب شود. حق هم دارند، اسمش غلطانداز است.
اما در زبان تخصصی شیمی و فیزیک، Plasticity (پلاستیسیته) یعنی «قابلیت شکلپذیری». هدف این تکنولوژی این است که موهای خشک، شکننده و بدقلق را به ساختاری منعطف، نرم و شکلپذیر تبدیل کند. پس خبری از پلاستیک مذاب نیست. داستان، داستانِ نرم کردنِ ساختار سخت مو است.
تفاوت نانو پلاستیک مو با کراتین قدیمی در همین "نفوذ" است. کراتینهای قدیمی مولکولهای درشتی داشتند که بیشتر روی سطح مو (کوتیکول) مینشستند و مثل بتونه، درزها را پر میکردند. برای همین مو ضخیم و سنگین میشد. اما در نانو پلاستیک، ذرات مواد آنقدر ریز شدهاند (در مقیاس نانو) که از پولکهای مو رد میشوند و میروند سراغ مغز مو (کورتکس). آنجا چه کار میکنند؟ بیایید فنیتر نگاه کنیم.

اگر فرمالدئید ندارد، پس زورِ چی مو را صاف میکند؟ ماده اصلی و مؤثره در اکثر برندهای معتبر نانو پلاستیک مو، ترکیبی از اسیدهای ارگانیک است. مثل اسید گلایوکسیلیک (Glyoxylic Acid)، اسید لاکتیک (که در شیر هم هست) و اسید استیک.
این اسیدها وقتی با حرارت بالای اتو موی مخصوص کراتین ترکیب میشوند، پیوندهای گوگردی مو (که مسئول فر بودن مو هستند) را نمیشکنند؛ بلکه آنها را شل میکنند و دوباره میچینند (Rearrange). فرقش با ریباندینگ یا صافی ژاپنی همینجاست. ریباندینگ پیوندها را میکُشد و قطع میکند (برای همین مو دیگر حالت نمیگیرد و سیخ میشود)، اما نانو پلاستیک پیوندها را در یک حالت جدید "قفل" میکند. نتیجه؟ مویی که صاف است اما هنوز "جان" دارد، نرم است و حالت طبیعی میگیرد.
اینجاست که اکثر مشتریها گیج میشوند. آرایشگر میگوید "نانو کن"، دوستتان میگوید "بوتاکس بهتر است". واقعیت چیست؟ انتخاب بین اینها مثل انتخاب نسخه پزشک است؛ بستگی به "درد" موهای شما دارد.

شک نکنید، نانو پلاستیک مو پادشاه است. کراتینهای معمولی زورشان به موهای ضخیم و نچرال نمیرسد و زود برمیگردند. اما نانو پلاستیک به خاطر نفوذ عمیقش، سرسختترین موهای فر (حتی موهای آفریقایی و ضخیم) را رام میکند.
اینجا نانو پلاستیک حکم تیر خلاص را دارد! نانو پلاستیک ماهیت اسیدی دارد و اسید برای مویی که خودش در اثر دکلره پوک شده، قوی است. برای موهای آسیبدیده، بوتاکس مو یا تراپیهای سرد (پلکس) تنها راه نجات است. نانو پلاستیک برای مویی است که هنوز "جان" دارد.
نانو پلاستیک برنده است. در پروسه کار، نه شما اشک میریزید و نه آرایشگرتان سرفه میکند. محیط کار کاملاً ایمن و بدون بو است (مگر بوی ملایم ترشی که طبیعی است).
شاید فکر کنید چون مواد گیاهی است، کافیست بمالید به سر و اتو کنید. اتفاقاً برعکس! اجرای نانو پلاستیک مو یکی از تکنیکیترین و "بدقلقترین" کارهای سالن است. بیشتر نارضایتیها (مثل "موهام سوخت" یا "صاف نشد") مالِ مواد نیست، مالِ دستِ آرایشگر است. بیایید مراحل را با نکاتی که معمولاً گفته نمیشود مرور کنیم.

در کراتین قدیمی، مو را خشکِ خشک میکردیم. در نانو پلاستیک، مو باید حدود ۲۰ درصد رطوبت داشته باشد. چرا؟ چون اسیدها "آبدوست" هستند. آب مثل یک واگن قطار عمل میکند و مواد نانو را با خودش میبرد داخل مو. اگر مو خشک باشد، نفوذ مواد کم میشود.
نانو پلاستیک فستفود نیست! باید به آن زمان بدهید. حداقل ۶۰ دقیقه و برای موهای ضخیم تا ۹۰ دقیقه. در این مدت استفاده از کلاه یا دستگاههای گرمایشی (مثل کلامازون) کمک میکند مواد حسابی به خورد مو برود.
این مهمترین پاراگراف این متن است. در نانو پلاستیک، ما مواد را میشوییم! بله، درست خواندید. بعد از اینکه مواد یک ساعت روی سر ماند، مشتری باید برود سرشور. با آب خالی (بدون شامپو) بخشی از مواد شسته میشود.
چرا؟ چون اگر اسید غلیظ روی مو بماند و اتوی ۲۳۰ درجه روی آن بگذارید، واکنش شیمیایی شدیدی رخ میدهد که آبِ بافت مو را بخار میکند و مو خشک و دمیج میشود. هنر آرایشگر اینجاست که بفهمد چقدر باید بشوید. آن شاین و براقیتی که در عکسها میبینید، مدیون همین شستشوی درست است.
چون بافت مو توسط اسید نرم شده، به شدت به دما حساس است. اتو مو باید حتماً صفحات تیتانیوم داشته باشد (سرامیکیهای خانگی اصلاً به درد این کار نمیخورند). دما باید ثابت باشد. نوسان دما باعث میشود یک تیکه صاف شود، یک تیکه موجدار.
آرایشگرهای صادق این را همان اول به مشتری میگویند: نانو پلاستیک رنگ مو را میخورد. خاصیت اسیدی این مواد، فلسهای مو را باز میکند و پیگمنتهای رنگی مصنوعی را بیرون میکشد.
این عوارض نانو پلاستیک نیست، خاصیت شیمیاییاش است. راه چاره؟ همیشه اول نانو کنید، بعد رنگ. اگر مشتری اصرار دارد رنگش نپرد، باید از مواد نانو پلاستیک "بلو پیگمنت" (Blue/Violet) استفاده شود که ضد زردی هستند، یا دمای اتو پایین بیاید که خب، ممکن است صافی ۱۰۰ درصد ندهد.
روی قوطیها مینویسند "ایمن برای زنان باردار و کودکان". از نظر آزمایشگاهی دروغ نمیگویند؛ چون گاز سمی ندارد. اما بیایید منطقی باشیم. یک زن باردار (مخصوصاً در ماههای آخر) میتواند ۵ ساعت روی صندلی بنشیند؟ آیا تحمل بوی مواد (حتی بوی ترشی کم) را دارد؟
از طرفی، تغییرات هورمونی در نانو پلاستیک در دوران بارداری و شیردهی باعث میشود ساختار مو مدام عوض شود. خیلی وقتها دیدهایم که بهترین مواد را برای زن باردار زدهاند، اما مو "نگرفته" یا بعد از دو هفته برگشته. چرا؟ چون هورمونها اجازه نمیدهند پیوندها فیکس شوند.
توصیه دوستانه ما در اسپرو این است: با اینکه نانو پلاستیک ایمنترین گزینه دنیاست، اما در دوران بارداری (مخصوصاً سه ماه اول) به خودتان استراحت بدهید. یا حداقل حتماً با پزشکتان مشورت کنید. هیچ زیباییای ارزش کوچکترین ریسک برای جنین را ندارد.

فرض کنید هزینه زیادی بابت قیمت نانو پلاستیک مو پرداخت کردهاید و موهایتان مثل ابریشم شده. چطور نگهش دارید؟ ماندگاری نانو پلاستیک اگر خوب نگهداری شود، بین ۸ ماه تا یک سال میماند (تا زمانی که ریشه مو رشد کند). اما دشمنانی دارد:
۱. شامپوی اشتباه: شامپوی سوپرمارکتی (سولفاتدار) مثل سمباده عمل میکند و لایه محافظ مو را میتراشد. شامپو باید حتماً شامپو فری سولفات باشد. ۲. استخر و دریا: کلر و نمک، قاتل صافی هستند. اگر شناگر هستید، حتماً کلاه سیلیکونی سفت بپوشید یا موها را با روغن چرب کنید که آب نفوذ نکند. ۳. خشک کردن: این یکی را خیلیها جدی نمیگیرند. نانو پلاستیک یک درمان "ترمال" (گرمایی) است. بعد از هر حمام، مو نباید خیس رها شود. یک باد سشوار ملایم بگیرید. گرما باعث میشود مواد توی مو دوباره "اکتیو" شوند و آن براقیت روز اول برگردد. موی خیس که رها شود، به مرور کدر و موجدار میشود.
آیا مو بعد از نانو پلاستیک میریزد؟ خیر، خودِ مواد باعث ریزش نمیشود (چون به ریشه نمیخورد). اما دو چیز باعث ریزش میشود: یکی چرب شدن کف سر (چون شامپو فری سولفات ضعیف است و کف سر را خوب تمیز نمیکند) و دوم کشش بیش از حد مو توسط آرایشگر ناشی موقع اتوکشی. اگر کف سرتان چرب است، هفتهای یک بار با شامپوی معمولی فقط کف سر را بشویید.
میتوانم بعدش موهایم را فر کنم؟ با بابلیس بله، اما سخت حالت میگیرد و زود باز میشود. مویی که ساختارش صاف شده، دوست دارد صاف بماند.
برای موی آقایان هم میشود؟ بله، اتفاقاً نانو پلاستیک موی آقایان برای کسانی که موهای ضخیم و وز دارند عالی است. فقط چون موی آقایان کوتاه است، کار با اتو سختتر است و باید از اتوهای باریک استفاده شود.
نانو پلاستیک ارزان نیست. زمانبر است. قلق دارد. اما در عوض چه میدهد؟ سلامتی. شما دیگر نگران سرطانزا بودن مواد نیستید. موهایتان واقعاً از تو پر و سالم میشود، نه اینکه فقط یک لایه چسب رویش باشد. حس سنگینی و خفگی روی مو ندارید.
اگر نگاهتان به موهایتان بلندمدت است و حاضرید برای کیفیت و سلامتی هزینه کنید، نانو پلاستیک مو بهترین تکنولوژی حال حاضر دنیاست (حداقل تا وقتی چیز جدیدتری نیامده!). اما اگر دنبال یک صافی ارزان و سریع برای شب عروسی هستید و بعدش مهم نیست چه بلایی سر مو بیاید، شاید گزینههای قدیمی کارتان را راه بیندازند.